عناصر داستان

19,899

عناصر داستان چیست:

پس از آشنایی با داستان، بهتر است بدانیم که هر داستانی دارای عناصر داستان تشکیل­ دهنده ­ای است و با هماهنگی بین این عناصر داستان است که یک داستان خوب، شکل می­ گیرد.

عناصر تشکیل­ دهنده داستان عبارتند از:

  • طرح داستان
  • پیرنگ
  • صحنه داستان
  • شخصیت­ ها
  • گفت ­و گو
  • زاویه دید
  • عنوان داستان.
    در اینجا به توضیح هر یک از عناصر داستان می پردازیم:

عکس بنر خرید کتاب

معرفی عنوان داستان:

عنوان، همان نام داستان است. عنوان داستان باید ساده، کوتاه و تازه باشد و نظر خواننده را به خود جلب کند. عنوان داستان نباید تکراری باشد و به گونه ای بازگوکنندۀ موضوع داستان باشد یا به موضوع آن اشاره داشته باشد. در انتخاب عنوان، می توان از کلمات و ترکیبات ادبی و استعاری که به موضوع داستان اشاره داشته باشد، استفاده کرد.

***

توضیح طرح داستان:

نقشۀ کار و یا چهارچوب داستان را طرح داستان گویند. داستان قبل از هر چیز، به طرح قوی و بکر نیاز دارد. طرح داستان، نباید قدیمی و واضح باشد که خواننده مطالب را با حدس زدن دریابد.

***

پیرنگ داستان چیست:

پیرنگ، حادثه­ های داستان را بر اساس رابطۀ علت و معلولی تنظیم و مرتب می­ کند و طبق خواست نویسنده، آغاز و میانه و پایان آن را تعیین می­ کند، تا درونمایۀ داستان را نمایش دهد.

***

 صحنه داستان چیست:

صحنۀ داستان، محلی است که وقایع داستان در آن اتفاق می­ افتد. صحنۀ داستان باید جدید باشد و فضای داستان متناسب با زمان وقوع آن باشد.

***

معرفی شخصیت داستان:

انتخاب اشخاص داستان، تا حد زیادی بستگی به نوع داستان دارد. هر داستان خوب، دارای یک شخصیت اصلی است و علاوه بر شخصیت اصلی، ممکن است که یک یا چند شخصیت دیگر هم در داستان بیایند که آنها را شخصیت فرعی می­ گویند.

***

معرفی گفت­ و گو در داستان:

گفت­ و گو یکی از عناصر مهم داستان است. گفت­ و گو روح داستان است. کلمات و جملات و عبارات داستان باید طوری انتخاب شوند که خصوصیات فردی و اجتماعی اشخاص را آشکار سازد و داستان را جلو ببرد و خواننده را در جریان محیط داستان قرار دهد.

***

زاویه دید داستان را توضیح دهید:

داستان را کسی مثل نقال برای ما روایت می­کند که راوی داستان نام دارد. راوی به شیوه­ های مختلفی داستان را بازگو می­ کند که به این شیوه ها «زاویۀ دید» می­ گویند. برای گفتن داستان، دو طریق مناسب وجود دارد: زاویۀ دید اول شخص مفرد و زاویۀ دید سوم شخص مفرد.

***

زاویه دید سوم شخص مفرد چیست:

در روش زاویه دید سوم شخص مفرد، نویسنده خود را خارج از صحنۀ داستان نگه می­ دارد و جریان وقایع داستان را برای خواننده گزارش می­ کند. به عبارت دیگر، در شیوۀ زاویه دید سوم شخص، راوی از شخصیت های داستان نیست. این روش در بیشتر داستان­ ها کاربرد دارد و از سایر روش­ ها بهتر است.

***

زاویه دید اول شخص مفرد چیست:

در روش زاویۀ دید اول شخص، نویسنده به عنوان یکی از شخصیت­ های داستان که در وقایع شرکت دارد و معمولاً شخصیت اصلی داستان است، داستان را برای خواننده بیان می­ کند.

***

اگر نظر و یا سوالی درباره‌ی عناصر داستان دارید، لطفا در بخش نظرات مطرح کنید تا پاسخگوی شما باشیم.

8 نظرات
  1. سینا فغانی می گوید

    درود بر ادب آباد. عالی بود. خسته نباشید.?

    1. yaghoot می گوید

      درود دوست عزیز سپاس از لطف شما

    2. yaghoot می گوید

      درود دوست عزیز سپاس

  2. محسن می گوید

    خیلی کامل و مفید بود تشکر

    1. ادب آباد می گوید

      سلام تشکر از شما دوست عزیز

  3. Pari می گوید

    سلام . ببخشید من دارم برای دانشگاه یک پژوهش انجام میدم. میشه چند تا منابع کتابی یا مقاله درباره عناصر داستان و داستان نویسی به من معرفی کنید؟

  4. ژیلا می گوید

    ضمن تشکر از توضیحات خوبتون یک سوال دارم: زاویه‌ی دید «دانای کل» چیه؟ اول شخص و سوم شخص رو توضیح دادین اما دانای کل چیه؟ همون اول شخص میشه؟ در یک داستان میشه قسمتی از زاویه‌ی دید اول شخص باشه و قسمتی دیگه جور دیگه، مثلا سوم شخص، درسته؟
    اگر در مورد بافت و ساختار (textur & structure) هم توضیح بدین ممنون میشم
    این دو جزو عناصر داستان محسوب میشن؟

  5. محی الدین امجدی می گوید

    با سلام و احترام

    سپاس از مطالب خوبتان.که در حد بسیار مختصر عناصر داستان را معرفی کرده اید.

    یک توصیه به جوانانی که می خواهند داستان بنویسند.
    عزیزان برای اینکه بتوان نویسنده خوب و ممتازی بود، قبل از هر چیز لازم است که خواننده بسیار تلاشگری بود. رومانهای مهم جهان را بخوانید. مخصوصا آن دسته از رمان هایی که جوایز مختلف جهانی مثل نوبل ادبیات، جایزه ادبی پولیتزر، جایزه بوکر ،جایزه ادبی هوگو و و… را دریافت کرده اند. در خلال مطالعه رمانهای مختلف بسیاری از عناصر و شگرد های مهم رمان نویسی مثل زاویه دید، پیرنگ، تعلیق، جریان سیال ذهن، شخصیت و انواع آن، را به طور حرفه ای یاد خواهید گرفت. و در هنگام نوشتن شدیدا به کمک شما خواهند آمد. به نظر من تا حجم زیادی رمان مطرح رو نخوانده باشیم نمی توانیم رمان قابل عرضه ای در سطح کشوری یا بالاتر ارائه نماییم. در انتخاب رمان هم دقت کنید که عموما رومانهای مطرح روبخوانید. من خودم رمان نویس نیستم اما با توجه به تخصصم در حوزه نقد ادبی و همچنین داشتن دوستان رمان نویس خوبی که از نزدیک شاهد حجم بالای مطالعه رمان آنها هستم این مطالب رو خدمتتان عرض کردم.

    نکته مهم
    اساسا نویسندگی حاصل پیوند ذوق و ریاضت و تلاش بسیار است.

    با آرزوی توفیق همه جوانان وطن.

    محی الدین امجدی دبیر ادبیات مدارس شهرستان روانسر – کرمانشاه

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.