آرایه ترصیع

ترصیع چیست: ترصیع، در لغت به معنی جواهر در نشاندن است و به کلام آراسته به آرایه ترصیع، مُرَصَّع(جواهرنشان) گویند. اگر کلمات قرینه در دو مصراع، علاوه بر هم وزنی، از نظر حرف آخر نیز یکسان باشند، موازنه تبدیل به آرایه ترصیع می ­شود. به…

آرایه موازنه

موازنه چیست موازنه : آرایه موازنه در علم بدیع، آوردن کلمات هموزن در دو مصراع از شعر یا دو پاره از نثر است، به گونه ­ای که همۀ کلمات قرینه یا اکثر آنها با یکدیگر هم وزن باشند؛ مانند بیت زیر که واژگان قرینه در دو مصراع با یکدیگر هم وزن…

آرایه سجع و انواع سجع با مثال

سجع چیست سجع : آرایه سجع یا «تَسجیع» بدین گونه است که گوینده، سخن خود را با «سجع» بیان کند، بدین گونه که واژه­‌های پایانی دو یا چند جمله را از نظر وزن یا حروف آخر کلمه یا هر دو همانند سازد. کلامی که با سجع بیان شود «مُسَجَّع» و جمله­ های…

آرایه واج آرایی

واج آرایی یا نغمه حروف چیست واج آرایی : آرایه نغمۀ حروف یا آرایه واج آرایی، بدین گونه است که شاعر یا نویسنده، سخن خود را به گونه­ ای بیان کند که در سخن او، یک «حرف» یا بیشتر، بیش از سایر حروف تکرار شود و برجستگی بیشتری داشته باشد، به گونه…

آرایه اسلوب معادله

اسلوب معادله چیست اسلوب معادله : آرایه اسلوب معادله یا تمثیل بدین سان است که گوینده یا شاعر، مطلبی را که در ذهن دارد، در یک مصراع بیان می­ کند و به کمک یک معادل سازی در مصراع دوم، سخن خود را برای خواننده و مخاطب خود، روشن و محسوس می کند و…

آرایه لف و نشر

لف و نشر چیست لف و نشر : «لف» در لغت به معنی پیچیدن و تا کردن، و «نشر» به معنی گستردن و باز کردن است. در اصطلاح فن بدیع،آرایه لف و نشر آن است که ابتدا، چند چیز را در کلام بیاورند، آنگاه چند امر دیگر از قبیل صفات یا افعال بیاورند که هر کدام…

آرایه سوال و جواب

سوال و جواب | پرسش و پاسخ: آرایه سوال و جواب(پرسش و پاسخ) که آن را مراجعه، مناظره هم می­ گویند. این صنعت، چنان است که گوینده به صورت سوال و جواب، سخن سراید. اعم از اینکه در یک مصراع، هم سوال باشد هم جواب، یا در دو مصراع، یا در بیتی سوال و…

آرایه مناظره

مناظره چیست؟ مثال بزنید: تعریف مناظره : برخی از شاعران، شعر خود را به صورت گفت­ و گوی میان دو فرد یا دو چیز غیر از انسان بیان کرده­ اند که این گونه بیان مطلب را «آرایه مناظره » گویند. در میان معاصران ما، پروین اعتصامی بیش از هر شاعری، برای…

آرایه استعاره و انواع آن، بهمراه چندین مثال

استعاره چیست تعریف استعاره : هرگاه علاقۀ بین معنای مجازی و معنای حقیقی واژه مشابهت باشد، مجاز را آرایه استعاره گویند. مانند لفظ «شیر» به معنی مرد شجاع و چنانچه علاقه غیر از مشابهت باشد آن را مجاز مُرسَل گویند. به عبارت دیگر، «آرایه…

مراعات نظیر (آرایه تناسب)

تناسب چیست | مراعات نظیر چیست مراعات نظیر چیست ؟ آرایه تناسب یا مراعات نظیر آن است که در سخن اموری را بیاورند که در معنی با یکدیگر متناسب باشد، خواه تناسب آنها از جهت همجنس بودن باشد، مانند: (گل و لاله)، (آفتاب و ماه و ستاره) و خواه تناسب…